استوی سلطنتی (عبری: הסטיו המלכותי، رومن‌نویسی: Ha-stav ha-Malkhuti؛ همچنین به عنوان رواق سلطنتی، پرتیو سلطنتی، کلویسترهای سلطنتی، باسیلیکای سلطنتی یا استوا بسیلیا شناخته می‌شود) یک باسیلیکای باستانی بود که توسط هیرود بزرگ در زمان نوسازی کوه معبد در پایان قرن اول قبل از میلاد ساخته شد. احتمالاً باشکوه‌ترین ساختار سکولار هیرود، این سازه سه راهرو توسط یوسفوس به عنوان "قابل ذکر بهتر از هر چیز دیگری زیر خورشید" توصیف شده است. مرکز فعالیت‌های عمومی و تجاری، استوی سلطنتی به احتمال زیاد مکان پاکسازی معبد توسط عیسی بود که در عهد جدید روایت شده است. استوی سلطنتی بر محله‌های مسکونی و تجاری اورشلیم نظارت داشت و در گوشه جنوب غربی آن مکانی بود که از آنجا شیپور قوچ برای اعلام شروع روزهای مقدس نواخته می‌شد. استوی سلطنتی توسط ارتش روم در هنگام غارت اورشلیم در سال ۷۰ میلادی تخریب شد. سایت آن در حال حاضر برای باستان‌شناسان غیرقابل دسترسی است زیرا مسجد الاقصی آن را اشغال کرده است. با این حال، آثار از استوی هم از حفاری‌ها در پای سکو و هم در استفاده ثانویه در ساخت‌وسازهای بعدی بازیابی شده‌اند. این شواهد جزئیاتی را که در گزارش‌های مورخ یوسفوس داده شده بود تأیید کرده و همچنین امکان مقایسه تزئینات استوی سلطنتی با آنچه در سایر ساختمان‌های یادبود معاصر استفاده شده بود را فراهم کرده است.

حفاری‌های کوه معبد

سایت سابق استوی سلطنتی اکنون توسط مسجد الاقصی اشغال شده است
سایت استوی سلطنتی در حال حاضر توسط مسجد الاقصی، سومین مکان مقدس اسلام، اشغال شده و بنابراین برای کاوش‌های باستان‌شناسی در دسترس نیست. با این حال، بین سال‌های ۱۹۶۸ و ۱۹۷۸، پروفسور بنیامین مازار از دانشگاه عبری اورشلیم حفاری‌هایی را در پای دیوار جنوبی انجام داد. این حفاری‌ها بیش از ۴۰۰ قطعه معماری را در آوار تخریب زیر سایت استوی کشف کردند که برخی از آن‌ها در استفاده ثانویه در ساخت‌وسازهای بیزانسی و اموی بعدی ادغام شده بودند. با وجود طبیعت تکه‌تکه‌شان، این‌ها برخی از بزرگترین و غنی‌ترین مجموعه‌های دوره معبد دوم را که تاکنون یافت شده‌اند، ارائه می‌دهند، که گواهی بر شکوهی است که توسط یوسفوس توصیف شده است.

عکسی که گوشه‌ای از یک دیوار سنگی بلند با چندین بازشو در بالا را نشان می‌دهد که بالای آن یک مناره و یک گنبد خاکستری قرار دارد
مسجد الاقصی بالای دیوار جنوبی کوه معبد. در سمت چپ باقی‌مانده‌های قوس رابینسون دیده می‌شود
یافته‌ها شامل سرستون‌های قرنتی، فریزهای دوریک و کورنیس‌های مدیلیون است. نقوش موجود در قطعات یافت شده گاه با الگوهای مشاهده شده در سایر ساختمان‌های عمومی دوره معبد دوم که در منطقه کشف شده‌اند، مطابقت دارد، در حالی که برخی دیگر ویژگی‌های معماری منحصر به فردی را منعکس می‌کنند. این‌ها شامل نقوش گل، رزت‌ها، الگوهای کابلی مشابه با یافته‌های منطقه حوران در جنوب سوریه و برگ‌های آکانتوس موجود در معماری رومی هستند.

ویکی‌پدیا