سنگنوشته میشا
توضیحات
سنگنبشته میشع، که به عنوان سنگ موآبی نیز شناخته میشود، یک سنگنبشته است که به حدود ۸۴۰ پیش از میلاد تاریخگذاری شده و حاوی یک کتیبه مهم کنعانی به نام پادشاه میشع از موآب (یک پادشاهی واقع در اردن امروزی) است. میشع توضیح میدهد که چگونه کیموش، خدای موآب، از مردمش خشمگین شده و اجازه داده بود که آنها تحت سلطه پادشاهی اسرائیل قرار گیرند، اما در نهایت کیموش بازگشت و به میشع کمک کرد تا یوغ اسرائیل را از گردن بردارد و سرزمینهای موآب را بازپس گیرد. میشع همچنین پروژههای ساختمانی بسیاری را توصیف میکند. این کتیبه به یک نوع از الفبای فینیقی نوشته شده است که به خط عبری باستان نزدیک است.
این سنگ به صورت کامل توسط فردریک آگوستوس کلاین، یک مبلغ مذهبی انگلیکان، در محل دیبون باستان (اکنون ذیبان، اردن) در آگوست ۱۸۶۸ کشف شد. یک "فشار" (یک اثر کاغذی-ماشهای) توسط یک عرب محلی به نمایندگی از شارل سیمون کلرمون-گانو، یک باستانشناس مستقر در کنسولگری فرانسه در اورشلیم، به دست آمد. سال بعد، سنگنبشته توسط قبیله بنی حمیده به چندین قطعه شکسته شد، که به نظر میرسد به عنوان یک عمل مقاومت در برابر مقامات عثمانی که به بادیهنشینان فشار آورده بودند تا سنگنبشته را تحویل دهند تا به آلمان داده شود، انجام شد. کلرمون-گانو بعداً موفق شد قطعات را به دست آورد و آنها را به لطف اثری که قبل از تخریب سنگنبشته ساخته شده بود، به هم متصل کند.
سنگنبشته میشع، اولین کتیبه بزرگ کنعانی که در منطقه فلسطین کشف شد، طولانیترین کتیبه عصر آهن که تاکنون در این منطقه پیدا شده است، شواهد اصلی برای زبان موآبی است و به عنوان یک "سنگپایه اپیگرافی سامی" و تاریخ شناخته میشود. سنگنبشته، که داستانش با برخی تفاوتها، با یک قسمت در کتابهای پادشاهان در کتاب مقدس (۲پادشاهان ۳:۴-۲۸) موازی است، اطلاعات ارزشمندی درباره زبان موآبی و رابطه سیاسی بین موآب و اسرائیل در یک لحظه در قرن نهم پیش از میلاد فراهم میکند. این گستردهترین کتیبهای است که تاکنون کشف شده و به پادشاهی اسرائیل (خانه عمری) اشاره دارد؛ این کتیبه قدیمیترین اشاره قطعی خارج از کتاب مقدس به خدای اسرائیلی یهوه را دارد. همچنین یکی از چهار کتیبه معاصر شناخته شده است که نام اسرائیل را دارد، دیگران شامل سنگنبشته مرنپتاح، سنگنبشته تل دان و یکی از منولیتهای کرخ هستند. اصالت آن در طول سالها مورد بحث بوده و برخی از مینیمالیستهای کتاب مقدس پیشنهاد میکنند که متن تاریخی نبوده بلکه یک تمثیل کتاب مقدسی است. خود سنگنبشته توسط اکثریت بزرگی از باستانشناسان کتاب مقدس به عنوان واقعی و تاریخی تلقی میشود.
این سنگنبشته از سال ۱۸۷۳ بخشی از مجموعه موزه لوور در پاریس، فرانسه بوده است. اردن از سال ۲۰۱۴ خواستار بازگشت آن به محل اصلیاش شده است.
پیوندها
تصاویر
ویدئو
Moabite Stone (Mesha Stele)
اطلاعات از فرهنگ لغت
Mesha
middle district, Vulgate, Messa.
(1.) A plain in that part of the boundaries of Arabia inhabited by the descendants of Joktan (Gen 10:30).
(2.) Heb. meysh'a, "deliverance," the eldest son of Caleb (1Chr 2:42), and brother of Jerahmeel.
(3.) Heb. id, a king of Moab, the son of Chemosh-Gad, a man of great wealth in flocks and herds (2Kings 3:4). After the death of Ahab at Ramoth-Gilead, Mesha shook off the yoke of Israel; but on the ascension of Jehoram to the throne of Israel, that king sought the help of Jehoshaphat in an attempt to reduce the Moabites again to their former condition. The united armies of the two kings came unexpectedly on the army of the Moabites, and gained over them an easy victory. The whole land was devastated by the conquering armies, and Mesha sought refuge in his last stronghold, Kir-harasheth (q.v.). Reduced to despair, he ascended the wall of the city, and there, in the sight of the allied armies, offered his first-born son a sacrifice to Chemosh, the fire-god of the Moabites. This fearful spectacle filled the beholders with horror, and they retired from before the besieged city, and recrossed the Jordan laden with spoil (2Kings 3:25-27).
The exploits of Mesha are recorded in the Phoenician inscription on a block of black basalt found at Dibon, in Moab, usually called the "Moabite stone" (q.v.).
EBD - Easton's Bible Dictionary