Vroeg christelijk centrum

Koning Abgar houdt het Beeld van Edessa vast.
Zie ook: School van Edessa en Vroege centra van het christendom § Mesopotamië en het Parthische Rijk
De exacte datum van de introductie van het christendom in Edessa is niet bekend. Er is echter geen twijfel dat zelfs vóór AD 190 het christendom zich krachtig had verspreid binnen Edessa en de omgeving, en dat kort daarna het koninklijk huis zich bij de kerk aansloot.[16][betere bron nodig]

Volgens een legende die voor het eerst werd gerapporteerd door Eusebius in de vierde eeuw, werd koning Abgar V bekeerd door Thaddeus van Edessa,[17][betere bron nodig] die een van de tweeënzeventig discipelen was, naar hem gestuurd door "Judas, die ook Thomas wordt genoemd".[18] Verschillende bronnen bevestigen echter dat de Abgar die het christelijk geloof omarmde Abgar IX was.[19][20][21] Onder hem werd het christendom de officiële religie van het koninkrijk.[22]

Hij werd opgevolgd door Aggai, daarna door Sint Mari, die rond 200 werd gewijd door Serapion van Antiochië. Vandaar kwam in de tweede eeuw de beroemde Peshitta, of Syrische vertaling van het Oude Testament, tot ons; ook Tatianus' Diatessaron, dat rond 172 werd samengesteld en in algemeen gebruik was totdat Rabbula, bisschop van Edessa (412–435), het gebruik ervan verbood. Onder de beroemde discipelen van de School van Edessa verdient Bardaisan (154–222), een schoolgenoot van Abgar IX, speciale vermelding vanwege zijn rol in het creëren van christelijke religieuze poëzie, en wiens leer werd voortgezet door zijn zoon Harmonius en zijn discipelen.[bron nodig]

Een christelijke raad werd al in 197 in Edessa gehouden. In 201 werd de stad verwoest door een grote overstroming, en de christelijke kerk werd vernietigd. In 232 werden de relikwieën van de apostel Thomas vanuit Mylapore, India, gebracht, ter gelegenheid waarvan zijn Syrische Handelingen werden geschreven. Onder Romeinse overheersing leden veel martelaren in Edessa: Sharbel en Barsamya, onder Decius; Sts. Gûrja, Shâmôna, Habib, en anderen onder Diocletianus. Ondertussen hadden christelijke priesters uit Edessa Oost-Mesopotamië en Perzië geëvangeliseerd, en de eerste kerken in het Sassanidische Rijk gesticht. Atillâtîâ, bisschop van Edessa, assisteerde bij het Eerste Concilie van Nicea (325). De Peregrinatio Silviae (of Etheriae) geeft een verslag van de vele heiligdommen in Edessa rond 388.

Als metropool van Osroene had Edessa elf suffragane zetels.[26] Michel Le Quien vermeldt vijfendertig bisschoppen van Edessa, maar zijn lijst is onvolledig.

Het oosters-orthodoxe episcopaat lijkt na de 11e eeuw te zijn verdwenen. Van zijn Jacobitische bisschoppen worden er negenentwintig genoemd door Le Quien (II, 1429 sqq.), vele anderen in de Revue de l'Orient chrétien (VI, 195), sommige in Zeitschrift der deutschen morgenländischen Gesellschaft (1899), 261 sqq. Bovendien wordt gezegd dat Nestoriaanse bisschoppen al in de 6e eeuw in Edessa verbleven.