Kod Hammurabiego to babiloński tekst prawny skomponowany w latach 1755–1750 p.n.e. Jest to najdłuższy, najlepiej zorganizowany i najlepiej zachowany tekst prawny ze starożytnego Bliskiego Wschodu. Został napisany w starobabilońskim dialekcie akadyjskiego, rzekomo przez Hammurabiego, szóstego króla Pierwszej Dynastii Babilonu. Główna kopia tekstu jest wyryta na bazaltowej steli o wysokości 2,25 m.

Stela została ponownie odkryta w 1901 roku na stanowisku w Suzie, na terenie dzisiejszego Iranu, gdzie została zabrana jako łup sześćset lat po jej stworzeniu. Sam tekst był kopiowany i studiowany przez mezopotamskich skrybów przez ponad tysiąc lat. Stela obecnie znajduje się w Muzeum Luwru.

Na szczycie steli znajduje się relief przedstawiający Hammurabiego z Szamaszem, babilońskim bogiem słońca i sprawiedliwości. Poniżej reliefu znajduje się około 4130 linii tekstu klinowego: jedna piąta zawiera prolog i epilog w stylu poetyckim, podczas gdy pozostałe cztery piąte zawierają to, co ogólnie nazywane jest prawami. W prologu Hammurabi twierdzi, że jego panowanie zostało mu przyznane przez bogów „aby zapobiec uciskowi słabych przez silnych”. Prawa są kazuistyczne, wyrażone jako zdania warunkowe „jeśli... to”. Ich zakres jest szeroki, obejmując na przykład prawo karne, prawo rodzinne, prawo własności i prawo handlowe.

Współcześni uczeni zareagowali na Kodeks z podziwem dla jego postrzeganej sprawiedliwości i szacunku dla rządów prawa oraz złożoności starobabilońskiego społeczeństwa. Dużo dyskutowano również o jego wpływie na Prawo Mojżeszowe. Uczeni szybko zidentyfikowali lex talionis — zasadę „oko za oko” — leżącą u podstaw obu zbiorów. Debata wśród asyriologów od tego czasu koncentruje się wokół kilku aspektów Kodeksu: jego celu, zasad, języka i związku z wcześniejszymi i późniejszymi zbiorami praw.

Pomimo niepewności dotyczących tych kwestii, Hammurabi jest uważany poza asyriologią za ważną postać w historii prawa, a dokument za prawdziwy kodeks prawny. Kapitol Stanów Zjednoczonych ma reliefowy portret Hammurabiego obok innych historycznych prawodawców. Istnieją repliki steli w licznych instytucjach, w tym w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku i Muzeum Pergamońskim w Berlinie.

Wikipedia