Pompeje (/pɒmˈpeɪ(i)/, łacina: [pɔmˈpei̯.iː]) były starożytnym miastem położonym na terenie obecnej gminy Pompei w pobliżu Neapolu w regionie Kampania we Włoszech. Pompeje, wraz z Herkulanum i wieloma willami w okolicznych terenach (np. w Boscoreale, Stabiae), zostały zasypane pod 4 do 6 m (13 do 20 ft) popiołu wulkanicznego i pumeksu podczas erupcji Wezuwiusza w 79 roku n.e. W dużej mierze zachowane pod popiołem, wykopane miasto oferowało unikalny obraz życia rzymskiego, zamrożonego w momencie, gdy zostało zasypane,[1] chociaż wiele szczegółowych dowodów codziennego życia jego mieszkańców zostało utraconych podczas wykopalisk.[2] Było to bogate miasto, z populacją około 11 000 w 79 roku n.e.,[3] cieszące się wieloma wspaniałymi budynkami publicznymi i luksusowymi prywatnymi domami z bogatymi dekoracjami, meblami i dziełami sztuki, które były głównymi atrakcjami dla wczesnych archeologów. Organiczne pozostałości, w tym drewniane przedmioty i ludzkie ciała, były pogrzebane w popiele. Z czasem uległy rozkładowi, pozostawiając puste przestrzenie, które archeolodzy odkryli, że można wykorzystać jako formy do tworzenia gipsowych odlewów unikalnych, a często makabrycznych, postaci w ich ostatnich chwilach życia. Liczne graffiti wyryte na ścianach i wewnątrz pomieszczeń dostarczają bogactwa przykładów w dużej mierze utraconej łaciny wulgarnej, używanej potocznie w tamtym czasie, kontrastując z formalnym językiem klasycznych pisarzy. Pompeje są wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO i są jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych we Włoszech, odwiedzanych przez około 2,5 miliona turystów rocznie.[4] Po wielu wykopaliskach sprzed 1960 roku, które odkryły większość miasta, ale pozostawiły je w stanie zaniedbania,[5] dalsze większe wykopaliska zostały zakazane lub ograniczone do wybranych, priorytetowych obszarów. W 2018 roku doprowadziły one do nowych odkryć w niektórych wcześniej niezbadanych obszarach miasta.[6][7][8][9] Wikipedia