Hamurabijev zakonik je vavilonski pravni tekst sastavljen između 1755. i 1750. godine pre nove ere. To je najduži, najbolje organizovan i najbolje očuvan pravni tekst iz drevnog Bliskog istoka. Napisan je na starovavilonskom dijalektu akadskog jezika, navodno od strane Hamurabija, šestog kralja Prve dinastije Vavilona. Primarni primerak teksta je urezan na bazaltnoj steli visokoj 2,25 m.

Stela je ponovo otkrivena 1901. godine na lokalitetu Suza u današnjem Iranu, gde je bila odnesena kao plen šest stotina godina nakon njenog stvaranja. Sam tekst su mesopotamski pisari prepisivali i proučavali više od milenijuma. Stela se sada nalazi u muzeju Luvr.

Na vrhu stele nalazi se reljefna slika Hamurabija sa Šamašem, vavilonskim bogom sunca i pravde. Ispod reljefa nalazi se oko 4.130 redova klinastog pisma: jedna petina sadrži prolog i epilog u poetskom stilu, dok preostale četiri petine sadrže ono što se obično naziva zakonima. U prologu, Hamurabi tvrdi da mu je vladavina data od bogova "da spreči jake da tlače slabe". Zakoni su kazuistički, izraženi kao uslovne rečenice "ako... onda". Njihov opseg je širok, uključujući, na primer, krivično pravo, porodično pravo, imovinsko pravo i trgovačko pravo.

Savremeni naučnici su reagovali na Zakonik sa divljenjem zbog njegove percipirane pravičnosti i poštovanja prema vladavini prava, kao i zbog složenosti starovavilonskog društva. Takođe je bilo mnogo rasprava o njegovom uticaju na Mojsijev zakon. Naučnici su brzo identifikovali lex talionis—princip "oko za oko"—koji je u osnovi obe kolekcije. Rasprava među asiriolozima se od tada usredsredila na nekoliko aspekata Zakonika: njegovu svrhu, njegove osnovne principe, njegov jezik i njegov odnos prema ranijim i kasnijim pravnim zbirkama.

Uprkos neizvesnosti oko ovih pitanja, Hamurabi se izvan asiriologije smatra važnom figurom u istoriji prava, a dokument kao pravi pravni zakonik. Američki Kapitol ima reljefni portret Hamurabija zajedno sa portretima drugih istorijskih zakonodavaca. Postoje replike stele u brojnim institucijama, uključujući sedište Ujedinjenih nacija u Njujorku i Pergamonski muzej u Berlinu.

Vikipedija